De sociale verkiezingen naderen, maar welke ondernemingen moeten ze organiseren? In principe is deze verplichting van toepassing op ondernemingen die gewoonlijk gemiddeld ten minste 50 werknemers (comité voor preventie en bescherming op het werk) of 100 werknemers (ondernemingsraad) tewerkstellen. Of deze drempel is bereikt, wordt beoordeeld op het niveau van de technische bedrijfseenheid (TBE). In deze nieuwsbrief, herinneren we u aan de belangrijkste principes voor het bepalen van een TBE.

Definitie van een TBE

De entiteiten die menen één TBE te vorm moeten een zekere sociale en economische autonomie hebben. Bijgevolg wordt een TBE bepaald op basis van sociale en economische criteria. Bij twijfel prevaleren de sociale criteria.

De TBE kan samenvallen met de juridische entiteit, maar dit is niet noodzakelijk het geval. Er zijn drie verschillende mogelijkheden:

1. De TBE valt samen met de juridische entiteit;
2. De TBE bestaat uit verschillende juridische entiteiten;
3. Er zijn verschillende TBE’s binnen dezelfde juridische entiteit.

Volledigheidshalve willen wij nog toevoegen dat het concept “technische bedrijfseenheid” mogelijks verschillend kan worden geïnterpreteerd, naargelang het een comité voor preventie en bescherming op het werk of een ondernemingsraad betreft, rekening houdende met hun respectieve opdrachten. In deze nieuwsbrief maken we hier abstractie van.

De economische en sociale criteria

De economische en sociale criteria zijn niet wettelijk bepaald. Bijgevolg moet er teruggegrepen worden naar rechtspraak voor hun interpretatie. Hierna volgt een reeks van voorbeelden van criteria die in aanmerking worden genomen door rechtspraak.

1. Economische criteria

De economische criteria dienen om te bepalen of er economische zelfstandigheid is. Dit wordt, onder andere, bepaald door volgende elementen:

2. Sociale criteria

De sociale criteria dienen om na te gaan of er sociale samenhang is. Dit wordt bepaald door onder meer de volgende elementen:

Let op!

• Geen van deze criteria zijn afzonderlijk determinerend. Er moet een globale beoordeling gebeuren, rekening houdende met alle aanwezige elementen.
• Bij twijfel zullen de sociale criteria doorslaggevend zijn, ook al zouden de economische criteria in de andere richting wijzen.

Wettelijk vermoeden meerdere juridische entiteiten

Daarnaast voorziet de wet in een specifiek (weerlegbaar) vermoeden voor meerdere juridische entiteiten. Zij worden, tot het tegendeel wordt bewezen, vermoed een technische bedrijfseenheid te vormen als aan volgende voorwaarden cumulatief is voldaan:

1. Deze juridische entiteiten

• Ofwel deel uitmaken van eenzelfde economische groep of beheerd worden door eenzelfde persoon of door personen die onderling een economische band hebben
• Ofwel eenzelfde activiteit hebben of activiteiten die op elkaar afgestemd zijn.

én

2. Er elementen bestaan die wijzen op een sociale samenhang tussen deze juridische entiteiten, zoals met name een gemeenschap van mensen verzameld in dezelfde gebouwen of in nabije gebouwen, een gemeenschappelijk personeelsbeheer, een gemeenschappelijk personeelsbeleid, een arbeidsreglement of cao’s die gemeenschappelijke of gelijkaardige bepalingen bevatten.

Dit vermoeden kan enkel worden ingeroepen door de werknemers(organisaties). Wanneer er bewijs wordt geleverd voor een van de voorwaarden zoals vermeld in (1) en ook bewijs wordt geleverd voor specifieke elementen zoals beschreven in (2), zullen de betrokken juridische entiteiten worden beschouwd als één enkele technische bedrijfseenheid. De werkgever kan hiervan het tegenbewijs leveren door aan te tonen dat het personeelsbeheer en -beleid geen sociale criteria aan het licht brengen.

TBE moet vastgesteld worden door de werkgever

De werkgever is verplicht op dag x-60 van de verkiezingskalender de bestaande werknemersvertegenwoordigingsorganen of de werknemers te informeren over de samenstelling van de TBE’s die volgens de werkgever op dat moment bestaan in zijn onderneming. Vervolgens volgt er tussen dag x-60 en x-35 een consultatie over het aantal TBE’s evenals hun beschrijving. Op dag x-35 van de verkiezingskalender is er een verplichting voor de werkgever om zijn beslissing over het aantal TBE’s waarvoor werknemersvertegenwoordigingsorganen moeten worden opgericht (incl. hun beschrijving) bekend te maken.

Representatieve werknemersorganisaties en werknemers die niet akkoord gaan met de beslissing van de werkgever hebben tot dag x-28 de tijd om beroep aan te tekenen bij de arbeidsrechtbank. Zij zal in eerste en laatste aanleg uitspraak doen over de beslissing van de werkgever.

De arbeidsrechtbank hoeft zich niet te beperken tot de situatie op dag x-35, maar mag ook rekening houden met elementen die bestonden op het ogenblik van het instellen van het beroep. 

Contacteer ons!

Het is niet altijd eenvoudig om de TBE correct af te lijnen. Daarom is het van belang om dit tijdig en grondig te analyseren om discussies te voorkomen. Wij staan uw onderneming graag bij in verband met uw vragen over het begrip technische bedrijfseenheid en/of de sociale verkiezingen.